Het is haar laatste week als Speciaal VN-adviseur voor de Preventie van Genocide. Het contract van de Keniaanse Alice Wairimu Nderitu bij de Verenigde Naties wordt niet verlengd. Volgens de Wall Street Journal heeft dat besluit alles te maken met haar overtuiging dat de oorlog van Israël tegen Hamas geen genocide is. VN-secretaris generaal Antonio Guterres kan haar contract verlengen, maar doet dat niet.
De VN beschrijven op hun website de imposante staat van dienst van mevrouw Nderitu. Zij zien haar als een ’erkende stem op het gebied van vredesopbouw en geweldspreventie.’ Zij heeft leiding gegeven aan verzoeningsprocessen tussen gemeenschappen in heel Afrika. De Keniaanse heeft prijzen ontvangen ter erkenning van haar inzet voor de vreedzame oplossing van conflicten en voor ’haar innovatieve aanpak van bemiddeling.’
Expertise en reputatie
Op 10 november 2020 werd zij door de secretaris-generaal van de VN benoemd tot Speciaal Adviseur voor de Preventie van Genocide. Dat Guterres na krap vier jaar haar contract niet verlengt, kan niet aan haar expertise en reputatie liggen. Het probleem voor Nderitu is haar opvattingen over het doel van de Israëlische oorlog in Gaza. Die stroken niet met die van Guterres en de rest van het Speciale Comité van de VN voor het Onderzoek naar Israëlische Praktijken.
Dit comité heeft een lange geschiedenis van het eenzijdig veroordelen van Israël en legt ook de verantwoordelijkheid voor de terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober 2023 bij Israël ’gezien de context van discriminatie en onderdrukking van het Palestijnse volk’. Het was dan ook geen verrassing dat dit comité deze maand verklaarde de beschuldiging van genocide tegen Israël te ondersteunen. Nog voordat het Internationaal Gerechtshof zich heeft uitgesproken in deze zaak.
Mevrouw Nderitu wijkt in haar oordeel over de reactie van Israël op de terreuraanslagen van 7 oktober af van het comité en het standpunt van VN-baas Guterres. Het heeft er alle schijn van dat haar ontslag een politieke keuze is.
Definitie van genocide
Nderitu houdt er geen andere definitie van genocide op na. Die definitie staat onder artikel 6 van het Statuut van Rome (1998). Onder genocide wordt verstaan: het doden van leden van een groep, het toebrengen van ernstig letsel aan leden van een groep, het opleggen van maatregelen bedoeld om geboorten binnen de groep te voorkomen of kinderen van een groep met geweld overplaatsen naar een andere groep, met het oogmerk om een nationale, etnische, raciale of een religieuze groep als zodanig geheel of gedeeltelijk te vernietigen.
Dat laatste – de intentie de gehele of gedeeltelijke vernietiging van een bepaalde groep – is in de definitie van genocide cruciaal. Er vallen in verwoestende oorlogen wereldwijd heel veel dodelijke slachtoffers, maar het doel een specifieke groep uit te roeien is genocidaal.
Volgens Nderitu omvat deze definitie de Holocaust, de moordpartijen van Hutu’s op Tutsi’s in Rwanda, de slachting onder Bosnische moslims door Servische (para-)militairen en ook de moordpartijen die op dit moment plaatsvinden op christenen in Soedan. Maar niet de militaire operatie van Israël in Gaza. In de oorlog tegen Hamas zijn al veel doden gevallen, maar het doel van Israël is het vernietigen van Hamas, het bevrijden van de Israëlische gijzelaars en niet het uitroeien van de Palestijnen.
Humanitaire catastrofe
Dat neemt niet weg dat er in Gaza een humanitaire catastrofe gaande is. Volgens Palestijnse cijfers zijn er sinds de terreuraanslagen van 7 oktober bij benadering 43.000 dodelijke slachtoffers in Gaza gevallen. Dit cijfer is opgeteld het aantal burgerdoden en de gesneuvelde gevechtseenheden van Hamas en Islamitische Jihad. Israël beweert dat het 17.000 vijandige ’strijders’ heeft omgebracht.
Het leed onder de burgerbevolking en de verwoestingen aan huizen en infrastructuur is enorm, maar het aantal burgerslachtoffers komt na veertien maanden oorlog uit op twee procent van de 2,5 miljoen inwoners van Gaza. Het militaire overwicht van Israël in aanmerking genomen is dit wel een heel slecht ’resultaat’ voor wie uit is op de hele of gedeeltelijke vernietiging van het Palestijnse volk.
Totale ontmanteling van Hamas
Ook de liquidaties van de leiders van Hamas en de waarschuwingen die het Israëlische leger voor burgers in Gaza afgeeft, wijzen op een totale ontmanteling van Hamas en niet op volkerenmoord.
Het is een blamage voor het VN-comité dat de Hamas-tactiek – zich te verschuilen achter burgers – nergens wordt genoemd, laat staan veroordeeld wordt. Opzet van de tactiek is het veroorzaken van zoveel mogelijk dodelijke slachtoffers. Hamas-leiders hebben het propagandavoordeel hiervan nooit onder stoelen of banken gestoken.
In veel oorlogen vallen in verhouding tot gesneuvelde krijgsmannen aanzienlijk meer burgerdoden. Dat maakt het leed in Gaza niet minder en er is alle reden om je af te vragen hoeveel rampspoed de Palestijnen in Gaza nog moeten ondergaan, maar om deze oorlog een genocide te noemen mist het de resultaten en de intentie. Dat Israël genocide pleegt in Gaza is complete onzin.
De bij de VN ontslagen genocide-expert Nderitu ziet de Israëlische reactie op de huiveringwekkende moordpartij van Hamas op 7 oktober als een campagne van zelfverdediging. De grootste slachting onder Joden sinds de Tweede Wereldoorlog – nota bene in Israël – mag zich nooit meer herhalen. Hamas heeft beloofd het steeds opnieuw te doen. Net zo lang tot de Joden zijn verdreven van de rivier tot aan de zee. Als dát geen verlangen naar genocide is.
Deze column verscheen op 27 november 2024 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties