Precies zeven eeuwen na de voltooiing van Dantes Goddelijke komedie (1321) schrapt uitgeverij Blossom Books de naam van de profeet Mohammed uit het eerste deel van dit meesterwerk, De Hel. Omdat het hier om een van de grootste culturele prestaties uit de wereldliteratuur gaat moet deze ingreep wel veelzeggend zijn over de tijd waarin wij leven. Bovendien staat de daad niet op zichzelf. Elke dag lezen we over mensen die hun werk en leven aanpassen om te gehoorzamen aan de knoet van de woke-terreur.
Woke is de Amerikaanse term die staat voor een alerte houding ten aanzien van racisme, discriminatie en sociale onrechtvaardigheid. In aanzet een nobele mentaliteit, maar inmiddels een die onze samenleving over het pad van de goede bedoelingen in rap tempo aflevert in de hel.
In een verklaring die Blossom Books gisteren, na enige onrust op de sociale media, haastig naar buiten bracht, zegt de uitgever dat het besluit genomen is, om ’mensen niet nodeloos te kwetsen’. Alsof de daad op zichzelf al niet laf genoeg is, durft de uitgever in de verklaring niet te benoemen dat het hen om moslims gaat, die zij met de aanpassing ongevraagd proberen te ontzien.
Volgens de vertaalster Lies Lavrijsen is er met de uitgever over Mohammed lang gediscussieerd en heeft zij er ’nachten van wakker gelegen’. Haar geweten en liefde voor het meesterstuk hielden Lavrijsen uit haar slaap. De druk van de uitgever moet de doorslag hebben gegeven. Het schrappen van de naam Mohammed was geen vertaalkwestie, maar had een politieke reden. Het was bedoeld om er zeker van te zijn dat de nieuwe uitgave onverdraagzame geesten en hun online knokploegen niet tegen de haren in zou strijken.
Deze manier van gehoorzamen zien we vaker bij de woke-terreur en maakt haar efficiënt en succesvol. Volkskrant-columnist en schrijver Erdal Balci maakte gisteren in zijn krant bekend dat een hooggewaardeerd filmscript en acht maanden noeste arbeid stuk sloegen op de angst bij de filmmaatschappij om de film in productie te nemen. Citaat: ’Er is de zorg dat als we deze film in het huidige klimaat waar ook het Filmfonds deel van is (jullie weten wel waar ik het over heb, de woke-religie, cancelculture), uit zouden brengen, de gevolgen mogelijk ook negatief impact kunnen hebben op ons bedrijf. Hoe stom dat ook is, moeten we daar rekening mee houden.’
We zien in de literatuur en in de journalistiek al de opkomst van zogenoemde ’sensitivity readers’. Dat zijn mensen die als taak hebben schrijvers ervan bewust te maken, dat bepaalde termen, redeneringen en voorstellingen kwetsend kunnen zijn. Een van hen kan misschien nog eens met een rode pen door het filmscript van Balci, om alsnog wat financiering los te peuteren.
Als vermeend racisme hoofdzonde nummer een is, staat kwetsen op een goede tweede plaats in de nieuwe tijd. Ideaal als middel van terreur, omdat niemand precies weet of hij de zonde begaat of niet. Het oordeel daarover ligt namelijk in handen van de gekwetste en van hen die menen in naam van de gekwetsten te spreken. Er worden u bewustzijnscursussen aangeboden die meer houvast beloven, maar die hebben allang bewezen geen zoden aan de dijk te zetten.
De kenmerken van een dictatuur zijn evident. Waar in een rechtsstaat de wetten transparant zijn en voor iedereen gelden, laat de woke-terreur burgers in het ongewisse van de willekeur. Die willekeur zorgt voor angst en angst doet mensen gehoorzamen.
De Britse biograaf Ian Kershaw beantwoordt in zijn omvangrijke Hitler-biografie (2000) de vraag hoe de dictator een heel land de richting op kreeg die hij wilde. Kershaw beschrijft de dienstbare burgers en ambtenaren in nazi-Duitsland die ’de Führer tegemoet werkten’. Oftewel, Hitler hoefde niet dagelijks met decreten te strooien, de Duitsers vermoedden hoe Hitler het hebben wilde en handelden daar naar.
Zo werkt de woke-terreur ook. Zonder dat (radicale) moslims nog maar op het idee gekomen waren om bezwaar te maken tegen Mohammed in de nieuwe Dante-vertaling werkte de uitgever hen al tegemoet door de naam te schrappen. Ook de filmmaatschappij, die over de kwaliteit van het script van Balci niets te klagen had, werkte de online knokploegen tegemoet door de film alvast af te schieten. Bang voor ’negatieve impact’ op het bedrijf.
En zo ging eerder al uitgeverij Meulenhoff op de knieën voor een paar twitteraars en een fashion-activiste. Het ruim tweehonderd jaar oude Meulenhoff bleek een uitgever zonder ruggengraat toen het haar schrijfster/vertaalster Marieke Lucas Rijneveld aan de wolven liet en verklaarde ’te willen leren’ en ’een ander pad op te willen gaan’. Terreur is de baas overal waar de angst hem toelaat. Buigen voor die terreur is als de waardigheid die de tiran bedankt voor zijn vol gescheten onderbroek in haar gezicht
De woke-terreur heeft vleugels gekregen vanwege de angst om buiten de rechtstaat om veroordeeld te kunnen worden tot levenslange uitsluitingen. Nota bene door een ideologie die ’inclusie’ in haar vaandel draagt. Cynisme is onderdeel van elke dictatuur.
De woke-terreur krijgt bovendien de legitimatie van onze eigen overheid. De Amsterdamse Kunstraad en de nationale Raad voor Cultuur stellen als voorwaarde aan subsidies dat kunstenaars en musea zichtbaar in de pas lopen met de woke-ideeënleer.
Het mag geen verbazing wekken als er op een dag geen boek meer in de winkel ligt dat niet gecorrigeerd is door de nieuwe beroepsgroep van ’sensitivity readers’ en als er geen film meer draait waarvan de cast onvoldoende divers is of de plot als controversieel of kwetsend ervaren kan worden.
En wat dacht u van het onderwijs en de wetenschap, als die niet kunnen aantonen dat lesmateriaal en onderzoek antiracistisch is of de sociale rechtvaardigheid dient. Ik schets u een toekomst die al lang begonnen is.
Er is maar een persoon die de samenleving kan behoeden voor de hel van Dante en dat bent u. Zeg nee tegen boeken en films die goedgekeurd zijn door ’sensitivity readers’. Zeg nee tegen subsidieverstrekkers en tegen het Stedelijk Museum. Zeg nee tegen de bewustzijnscursus waarmee uw baas de terreur denk af te kopen. Zeg nee tegen uw eigen angst. Zeg nee tegen genderkoek. Zeg hardop nee tegen de woke-terreur.
Deze column werd gepubliceerd op 24 maart 2021 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties