Volgens persbureau Reuters heeft de Amerikaanse president Joe Biden (81) woensdag zijn campagnepersoneel, een aantal Congresleden en gouverneurs van zijn partij ingelicht en gezegd: „Ik blijf in de race. I’m going nowhere.” Daarmee wil Biden de geruchten de kop indrukken dat hij zou willen afhaken.
Tijdens het eerste debat met Donald Trump (78) een week geleden zijn de Democraten wakker geworden in een nachtmerrie. Biden bewees toen iedereen dat hij ongeschikt is nog vier jaar president en opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten te zijn. Waarom hebben de Democraten het zover laten komen? En wat nu?
Een afwezige blik, onafgemaakte zinnen en wartaal. Wat de wereld tijdens het eerste verkiezingsdebat zag, tartte elk voorstellingsvermogen. Zelfs vrienden en de meest trouwe bondgenoten van de president moeten bekennen dat het beter is als Biden terugtreedt. Zij hadden nog altijd de hoop dat de vele filmpjes waarin Biden er broos en verward uitziet met kwade opzet in elkaar geknutseld waren door zijn vijanden bij Fox. Maar het debat bij CNN was live en hun held deed het daar geen haar beter dan in die filmpjes op sociale media. De wanorde in zijn hoofd is echt.
Er heerst paniek aan Democratische kant. Zelfs de opinieredactie van The New York Times – een belangrijke steunpilaar voor het links-liberale gedachtegoed van de Democraten – heeft Biden gevraagd uit de verkiezingsrace te stappen.
Het is een raadsel waarom de Democraten niet eerder hebben ingegrepen. Verbijsterend zijn de verslagen over Bidens mentale gesteldheid, zoals die begin vorige maand te lezen waren in The Wall Street Journal. De krant publiceerde de getuigenissen van deelnemers aan bijeenkomsten met Biden: ’De president sprak soms zo zacht dat deelnemers hem moeilijk konden horen. Hij las uit aantekeningen voor, pauzeerde lange tijd en sloot zijn ogen soms zo lang dat mensen in de kamer zich afvroegen of hij in slaap gevallen was.’
Journalisten ontdekten eerder dat tijdens wandelingen de president volledig wordt afgeschermd door medewerkers. Geen journalist kan in zijn buurt komen om hem een vraag te stellen, omdat zijn voorlichters als de dood zijn voor de spontane antwoorden die de president zou kunnen formuleren. Persconferenties met de president zijn een zeldzaamheid. En als ze plaatsvinden, dan heeft Biden de vragen en zijn antwoorden reeds op een spiekbriefje voor zich. Toespraken leest hij voor van een teleprompter (autocue) en zijn zo inspiratieloos dat je niet de indruk krijgt dat hij weet wat hij leest.
Zijn Republikeinse concurrent Donald Trump (78) is maar drie jaar jonger, maar oogt ondanks zijn hoge leeftijd aanzienlijk fitter en gevatter. Maar pijnlijker dan de vergelijking met Trump is het verschil met Biden zélf. Zijn optredens in interviews en debatten in de campagne vier jaar geleden waren sterk. Van de geestelijke en verbale souplesse van toen is niets meer over. Beelden van nog langer geleden maken het contrast met de Biden van nu nog veel groter.
De president gaat dus hard achteruit. Soms vraag je je af of hij de verkiezingen van 5 november wel haalt. Maar als dat zo is en hij zou de verkiezingen winnen, zijn de vooruitzichten voor Bidens mentale gesteldheid slecht. De werkdruk en de verantwoordelijkheid trekken op iedere Amerikaanse president een zware wissel. Bij de kwetsbare Biden gaat dat extra hard.
En daarmee wordt Biden een gevaar voor de toch al broze wereldvrede. Een Amerikaanse president met een zwakke geestelijke gesteldheid kan China en Rusland verleiden tot stappen die ze nog niet eerder aandurfden. Poetin kan denken minder te vrezen te hebben van de NAVO en zich nieuwe avonturen in Europa permitteren. Voor Xi Jinping is zo’n zwakke Amerikaanse president mogelijk een gunstig moment voor een militaire aanval op Taiwan, om het eiland bij de Chinese Volksrepubliek in te lijven.
Vooralsnog trekt Biden zich niet terug uit de race. Dat kan het gevolg zijn van een haperend beoordelingsvermogen. Maar het besluit past ook in de trend van hoogbejaarde Amerikaanse politici die maar blijven weigeren met pensioen te gaan. Om er een paar te noemen: Bernie Sanders (D) is 82, Nancy Pelosi (D) is 84, Maxine Waters (D) wordt volgende maand 86 en Chuck Grassley (R) is 90 jaar.
Ze zijn stuk voor stuk multimiljonair en hadden al jaren van hun vrijheid, hun kleinkinderen en achterkleinkinderen kunnen genieten. Maar het zijn machtige politici en het lijkt er sterk op dat het verlangen die macht tot het einde te behouden groter is dan wat ook. De macht als verslaving.
Ondertussen trekken donateurs van de Democratische Partij zich terug en verliest Joe Biden kiezers. Volgens laatste peilingen leidt Trump met zes procent verschil en groeit het gat met Biden. Als de Democraten op hun conventie in augustus geen andere kandidaat naar voren schuiven kunnen zij de presidentsverkiezingen niet meer winnen. Daarvoor is het vertrouwen in Biden over een breed front onherstelbaar beschadigd. Met Biden komt het niet meer goed.
Acht jaar geleden verloor Hillary Clinton de verkiezingen van Trump door een gebrek aan belangstelling voor wat gewone Amerikanen belangrijk vinden aan een president. De Democraten hebben in die jaren bitter weinig bijgeleerd. Ze onderschatten opnieuw de Amerikaanse kiezers door te geloven hen nóg vier jaar Biden te kunnen verkopen.
Deze column verscheen op 4 juli 2024 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties