Er wordt deze week weer gelachen op links. Het gemoed was zwaar na de verkiezingswinst van de PVV, het kolossale verlies van D66 en de buitenspelpositie van PvdA/GL onderweg naar een nieuw kabinet. Maar de Spreidingswet die het in de Eerste Kamer zal redden bracht deze week eindelijk weer wat vreugde in het leven van PVV-vrezende politici.
De leider van verzameld links Frans Timmermans feliciteerde de VVD-senatoren met hun rebellie tegen ’de lijn Yesilgöz’. VVD-linksbuiten Ed Nijpels zat op zijn eigen stoel bij Op1 alweer te glunderen over de bom die de Spreidingswet onder de informatiegesprekken met de PVV zou kunnen betekenen. De zelfvernietiging van zijn eigen partij was bijzaak.
Dat de aangenomen Spreidingswet een probleem is voor de formatie is evident. De grote vraag is wat een nieuw kabinet rond PVV, NSC, BBB en VVD moet met een wet die geen van hen wil? Een andere vraag is hoe obstructief de VVD-Eerste Kamerfractie van plan is te worden als de VVD de komende jaren een kabinet met de PVV wenst te steunen?
Over de wenselijkheid en de werking van de wet kunnen we langdurig met elkaar van mening verschillen, maar dat hij er met hangen en wurgen is gekomen valt moeilijk te ontkennen. Het wetsvoorstel waar staatssecretaris Eric van der Burg vorig jaar mee kwam rammelde zo dat de Raad van State er geen chocola van kon maken.
Desondanks stuurde de staatssecretaris het wetsvoorstel in maart ongewijzigd naar de Tweede Kamer. In juli viel het kabinet – nota bene over het asielbeleid – en toch werd het wetsvoorstel in oktober – kort voor de verkiezingen – in de Tweede Kamer in stemming gebracht en door een meerderheid goed genoeg bevonden.
’Niet controversieel’
Ook een meerderheid van de Eerste Kamer verklaarde het wetsvoorstel ’niet controversieel’ en keurde het deze week goed. Het mag allemaal volgens de regels gaan, feit is dat de politieke verhoudingen in het land al twee jaar in niets meer leken op de zetelverdeling in de ’oude’ Tweede Kamer. Het kabinet genoot geen enkel vertrouwen meer en de vier coalitiepartijen waren peiling na peiling nog maar een schim van hun aanwezigheid in het parlement.
Wat Nederland al maanden vond van het asielbeleid en de Spreidingswet werd bevestigd tijdens de verkiezingen op 22 november. Een paar weken eerder had de ’oude’ Tweede Kamer de Spreidingswet net op tijd goedgekeurd.
Wakker
De vreugde bij PvdA/GL, D66 en linkse VVD’ers als Ed Nijpels gaat niet over Ter Apel of andere azc’s. Deze politici hebben zich nog nooit druk gemaakt over de effecten van de asielinstroom. Er werd weggekeken van wat dorpsbewoners en middenstanders zich jaren moesten laten welgevallen aan overlast, diefstal en intimidatie door groepen jonge kansloze asielzoekers. Omwonenden die durfden te klagen werden vanuit Den Haag weggezet als racistisch, extreemrechts of xenofoob. Pas toen er asielzoekers buiten moesten slapen, werd Nederland wakker en klonk verontwaardigd dat ’een beschaafd land zich dit niet kon permitteren’.
Timmermans heeft het nu op X over ’eindelijk zicht op verbetering voor Ter Apel en Budel’ en ’eerlijk delen zodat de overlast afneemt’. De holle kreten verraden zijn desinteresse. Als hij de moeite had genomen een keer af te reizen naar de gemeente Cranendonck (waar het azc Budel onder valt) dan had hij van raadslid en VVD-fractievoorzitter Jordy Drieman vernomen dat er in Budel helemaal niets verandert door de Spreidingswet. Het azc Budel heeft vaste afspraken over de aantallen asielzoekers en volgens Drieman kopieert de Spreidingswet juist de overlast naar de rest van Nederland.
Waar het Timmermans en consorten wel om gaat is de rebellie tegen Yesilgöz en de moeilijkheden die dat kan opleveren voor de totstandkoming van een centrumrechts kabinet met de PVV. Geert Wilders is het grote kwaad en vooral VVD en NSC worden dagelijks bestookt met gewetensbezwaren, die de gesprekken met de PVV moeten beëindigen.
Er is vast nog een aantal hobbels te nemen en de Spreidingswet is een extra hobbel, maar voortijdig afhaken is geen optie. Kiezers zullen het de afhakers niet in dank afnemen. Daar laat de verkiezingsuitslag van 22 november geen twijfel over bestaan.
De VVD zal zich moeten realiseren dat de tijden zijn veranderd en dat hen hetzelfde lot wacht als PvdA en CDA, wanneer ook zij de tijdgeest negeert. Dus geen heimwee naar de vis-noch-vlees jaren onder Rutte en Paars. De VVD moet rechtsaf om relevant te blijven. Nederland is conservatiever dan de dominante progressieve bovenlaag doet vermoeden. Geen hakken in het zand en heimwee naar alles van vroeger, maar het goede van nu koesteren en nuchter voorbereiden op wat de toekomst in petto heeft.
Dringend advies
Daar hoort sinds deze week ook het rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen bij. Het begrenzen van asiel en immigratie is niet alleen een langgekoesterde wens vanuit de bevolking, het is nu ook een dringend advies, een opdracht zelfs. Wat jarenlang voor ordinair populisme doorging, is zomaar de conclusie van een keurige commissie geworden.
Deze column verscheen op 18 januari 2024 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties