„De kiezer heeft duidelijk gemaakt dat het zo niet verder kan”, zei Dilan Yesilgöz namens de VVD. Het verlies van tien Kamerzetels was een rode kaart van de kiezers voor haar partij. Ondertussen ging de VVD gewoon door met dat wat ’zo niet verder kan’. Demissionair VVD-staatssecretaris Eric van der Burg overviel de Haagse wijk Kijkduin met een groep van 120 nieuwe asielzoekers. En Van der Burg heeft voor nog meer gemeenten zo’n verrassing in petto.
Formeel valt het werk van Van der Burg nog onder het demissionaire kabinet, maar als ’de kiezer zo duidelijk gesproken heeft’, geeft het geen pas het oude beleid met het mes op de keel door te zetten. Het probleem is in mindere mate die 120 mannen (geen vrouwen en geen kinderen) in een hotel in Kijkduin, maar vooral de grote oncontroleerbare asielinstroom die eraan voorafgaat.
De opvang in Ter Apel is overbevolkt en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) piept en kraakt onder de aantallen. Vorige week meldden zich weer 1200 nieuwe asielzoekers. Zij komen ons land binnen via tal van Europese lidstaten waar zij de asielprocedure hadden moeten doorlopen. Maar er wordt doorgereisd naar Nederland omdat de kans hier aanzienlijk groter is om te kunnen blijven en om familie te laten overkomen.
Filmpjes
Nederland mag volgens Europese afspraken asielzoekers terugsturen naar Duitsland of België of via welke EU-lidstaten er ook naar Nederland wordt afgereisd, maar doet dat al lang niet meer. Deze gang van zaken wordt gedeeld onder asielreizigers in Europa en daarbuiten en verklaart voor een belangrijk deel de grote toestroom naar Nederland. Berichten, foto’s en filmpjes van de bungalowparken, de hotels en de cruiseschepen maken de keuze voor nareizigers en andere asielzoekers alleen maar eenvoudiger.
Hoe Van der Burg en zijn voorgangers van de VVD het systeem de afgelopen dertien jaar zo hebben uitgewoond, zien we niet alleen aan de overvolle opvangcentra en de noodopvang die zich verplaatst naar hotels en cruiseschepen, maar ook aan de snel stijgende kosten die de onafgebroken asielinstroom met zich meebrengt. Volgens het financiële verantwoordingsverslag van het COA heeft de toename van de asielinstroom en het gebruik van duurdere locaties de kosten van de opvang verdubbeld van 725 miljoen euro in 2021 naar meer dan 1,5 miljard euro vorig jaar.
’Harder dweilen’
Tijdens de verkiezingscampagne is door linkse partijen nog geprobeerd het probleem te bagatelliseren door de asielaanvragen als percentage van de totale immigratie voor te stellen, maar dat lost de problemen met noodopvang, huisvesting en integratie uiteraard niet op. Ook de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kan de instroom niet aan en loopt hopeloos achter bij de behandeling van asielaanvragen. Op dit moment wachten 68.000 asielzoekers op een beslissing van de IND en dat aantal groeit met de dag.
De VVD is als geen andere politieke partij verantwoordelijk voor deze chaos. Keer op keer beloofden verkiezingsprogramma’s dat de liberalen paal en perk zouden stellen aan het hoge aantal asielzoekers. Niets kwam ervan terecht. VVD’er Van der Burg erkent dat zijn beleid dweilen met de kraan open is. Maar in plaats van de kraan dicht te draaien, is zijn devies ’harder dweilen’. Het verlies van deze partij verbaast mij niets.
Geloofwaardigheidsprobleem
Ik geloof dat binnen de VVD-fractie mensen als Ruben Brekelmans en Bente Becker de problemen echt wel onder ogen zien en dat hun pleidooi voor een rem op migratie oprecht is, maar wat heb je daar als kiezer aan als het bij beloftes blijft. Hun partij heeft een chronisch geloofwaardigheidsprobleem op dit onderwerp en mist ten enenmale de urgentie daaraan iets te doen. Sterker, de verwarring over de koers van de VVD op asiel en migratie maakt de partij met de dag zelf groter.
Het verkiezingsmotto ’Grenzen stellen’ sloeg uiteraard ook op het inperken van de instroom. Een speerpunt waarvoor de VVD zelfs het eigen kabinet wenste op te blazen. Maar vervolgens staat de staatssecretaris van harder dweilen op plek vier in de nieuwe fractie en haakt de VVD – om weinig overtuigende redenen – in no time af bij de vorming van een centrumrechts kabinet, waarop het nota bene in de campagne zo vurig aanstuurde.
Bedrogen
De VVD-kiezer zal zich bedrogen voelen en dat is slecht nieuws voor de zetels die de partij deze keer nog wél wist te bemachtigen. De ruk naar rechts is inderdaad een schreeuw dat het op asiel en migratie zo niet verder kan. Kiezers vragen om politici die van aanpakken weten en die niet weglopen voor regeringsverantwoordelijkheid.
Deze column verscheen op 29 november 2023 in De Telegraaf
Reactie plaatsen
Reacties